آئین نوروز

آئین نوروز
گردانی - آئین نوروز

آئین نوروز

تشریفات جشن‌هاى نوروز در این منطقه نسبت به مناطق دیگر ایران، تاحدى وسیع و مفصل بوده است .

تکم و تکمچى

تکم شیطانکى است به‌شکل حیوان از تخته که با پارچه‌هاى رنگین و تکه‌هاى آینه آن‌را زیبا مى‌کردند و از زیر شکم بر انتهاى چوب نازکى متصل کرده و این چوب را از سوراخى در وسط صفحه تخته‌اى عبور مى‌دادند و به آسانى در آن سوراخ بالا و پائین مى‌رفت .

تکمچى یعنى صاحب تکم آن‌را به‌حرکت درآورد. و در نتیجه صدائى به‌وجود مى‌آورد که خوش‌آیند است و به‌همراه آن تصانیفى نیز مى‌خواند که درباره عید و بهار است . تکمچى‌ها از حدود یک ماه به عید مانده پیدا مى‌شوند و به در خانه‌ها رفته و رسیدن بهار را مژده مى‌دادند .

با یرام پائى

با یرام پائى یعنى سهم و حصه عید، از طرف کسان دخترى که تازه ازدواج کرده فرستاده مى‌شد. شام در مجموعه‌هاى مسى بزرگ چیده مى‌شد و هر غذا در ظرف جداگانه قرار مى‌گرفت. بر روى آن سرپوش مسى و روى آن روپوش مخملى یا ترمه یا زرى بسیار زیبائى قرار مى‌دادند و حمال غذاها را در خانه موردنظر مى‌گذاشت و مجموعه و روپوش و سرپوش را با خود برمى‌گرداند .

مراسم نوروز

در ساعت تحویل سال همه افراد خانواده سر سفره نشسته، در این سفره علاوه بر هفت‌سین، میوه و شیرینى و آجیل و خشکبار نیز مى‌گذاشتند. اولین چیز که در سفره قرار مى‌گرفت قرآن بود. آینه و سکه طلا یا نقره و برنج گندم نیز از لوازم این سفره به‌شمار مى‌آمد. قبل از تحویل سال همه وضو مى‌گرفتند و در لحظه تحویل سال سکوت مى‌کردند. اولین کار پس از تحویل سال نگاه کردن و بوسیدن قرآن مجید بود. سپس کوچک‌ترین فرد گلوبدان در دست گرفته و به‌همه گلوب مى‌داد و سپس دید و بازدیدهاى عید شروع مى‌شد و بزرگترها به کوچکترها عیدى مى‌دادند .

چهارشنبه‌سورى

در اردبیل سابقاً چهارشنبه‌سورى را ‘گل چهارشنبه‌’ مى‌گفتند، زیرا همه خانه‌ها مثل گل تمیز گشته بود. با گذشت ظهر سه‌شنبه آخر سال در کوچه و بازار صداى ترمه و بمب آغاز مى‌شد و اندکى پس از غروب خورشید، بوته‌هاى گون و خار در حیاط یا پشت‌بام آتش زده مى‌شد و بعد از صرف شام سفره‌ چهارشنبه‌سورى گسترده مى‌گشت. شب چهارشنبه‌سورى فالگیرى نیز دیده مى‌شد و دخترها در اوایل شب بر پشت در خانه‌هاى خود ایستاده و سخنان رهگذران را گوش کرده و تعبیر و تفسیر مى‌کردند. پسران جوان کمربندهاى پارچه‌اى یا دستمال خود را از پنجره اتاق همسایه یا کسان خود به درون انداخته و صاحبخانه مقدارى آجیل یا شیرینى در گوشه آن قرار داده و به‌طرف صاحب او مى‌انداخت .

درباره نویسنده

client-photo-1
admin